Gebroken familie

Kom hier dat ik u kus, van Griet op de Beeck

Bij dit boek werd ik meteen gegrepen door de titel: ‘Kom hier dat ik u kus’. Het verraad namelijk nog niks over het verhaal, behalve dat het in het Vlaams is geschreven en een poëtische kant opgaat. Een prachtige liefdevolle titel ook, het heeft iets bijna kinderlijks. Nadat ik het boek gelezen had, ben ik drie recensies (1,2,3) gaan lezen. Met behulp hiervan vond ik mijn hoofdthema’s:

Ik denk dat een van de hoofdthema’s uit dit boek zoeken naar je plek in de familie is. Het boek gaat over Mona, een slim meisje van negen in een gezin dat langzaam uit elkaar valt. Haar, strenge, maar toch soms stiekem ook wel liefdevolle moeder sterft. Waar Mona nog het meest mee zit is dat ze niet moest huilen, ze lijkt meer bezig met hoe ze zich in deze situatie plaats moet geven dan het werkelijke missen van haar moeder. Er komt een ‘nieuwe mama’ en om haar niet te kwetsen wordt er geen woord meer gesproken over Mona’s biologische moeder (‘mijn mama’, zoals ze haar zo liefdevol noemt). Niemand lijkt zich raad te weten met de positie waar ze in zijn gekomen, de vader van Mona is het grootse deel van de tijd aan het werk en gaat ervan uit dat Marie, zijn nieuwe vrouw, de opvoeding op zich neemt. Hij vlucht als het ware. Marie is ontzettend egocentrisch en tegelijkertijd heel erg bang dat de kinderen haar niet mogen, alles wordt haar te zwaar. Mona vindt alles heel verwarrend, een vreemde vrouw die ze mama moet noemen, terwijl haar eigen moeder net overleden is? Ze begint zich steeds meer te bemoeien met haar broertje en wordt vroeg al ontzettend wijs. Het hele boek is geschreven uit het perspectief van Mona, eerst als negenjarige. Je merkt aan de zinnen die ze maakt dat ze duidelijk een kind is, al is het soms wat geforceerd. Toch zijn de beelden zo mooi, echt hoe een kind zo’n situatie ervaart. Helemaal aan het begin van het boek gaat Mona kijken bij de auto waarin haar moeder is overleden, op de ‘autobegraafplaats’, zo kinderlijk als ze dit beschrijft, zo heftig is dit tegelijkertijd. Wat moet zij nu en hoe kan zij een goede dochter zijn? Wanneer Mona ouder wordt is de vraag juist, hoe kom ik los van deze benauwende familie? En hoe wordt ik volwassen? 

Ook gaat dit boek over trauma’s en hoe je deze verwerkt. Het is duidelijk dat Mona een trauma op heeft gelopen toen haar moeder overleed. Dit trauma heeft zij, zeker aan het begin van haar leven, niet kunnen verwerken. Er kwam gewoon ‘vervanging’ en verder werd er niet meer over gesproken. De rest van haar leven leeft zij met een schaduwzijde van haar onverwerkte trauma en natuurlijk haar veeleisende stiefmoeder. Tot aan het einde van het boek vlot het niet zo tussen deze twee. Marie had hoge verwachtingen van de intelligente Mona, wanneer zij deze niet waarmaakt wordt zij niet helemaal meer goedgekeurd. 

Moeilijke familierelaties geschreven uit het perspectief van de dochter, eerst negen, toen vijfentwintig en tot slot vijfendertig. Een prachtig, bijna poëtisch portret waarin je de pijn en het verdriet van deze kapotte familie heel duidelijk voelt.