Normaal is zo gek nog niet

Kaas, van Willem Elsschot

In het boekje Kaas is er één hoofdpersoon, alles draait om Frans Laarmans. Frans Laarmans is een man van middelbare leeftijd, hij heeft een vrouw en kinderen en een simpele baan als klerk (ambtenaar) bij the shipbuilding company. Hij leidt aanvankelijk een burgerlijk, bijna deuzig bestaan. Naarmate het boek vordert, leer je dit karakter steeds beter kennen. Frans Laarmans is manipulatief, maar onbewust. Zonder dat hij het zelf merkt, raakt hij onder de indruk van de mannen die hij eerst maar een stelletje hoge pieten vond. Hij wil hier zelfs heel graag bij horen. Daarbij is Frans Laarmans een figuur die geen nee kan zeggen. Het liefste is hij niemand tot last en stelt hij niemand teleur. Dit komt ook een beetje voort uit gemakzucht. Ja zeggen op vragen is nu eenmaal gemakkelijker dan nee zeggen en je verantwoorden. Ook is Frans Laarmans impulsief, voor je het jezelf, als lezer, goed beseft heeft meneer zich volop in zijn kaashandel geworpen. Hij stort in het diepe, en hoe. Wat mij opviel is dat ik me maar nauwelijks kon vinden in dit toch wat onbeduidende figuur. Hij blijft een beetje oppervlakkig en lijkt nergens een echte passie voor te hebben, ook niet voor zijn vrouw en kinderen. Hij verandert al snel in het boek. Hij begint als een eenvoudige man, die blij is met zijn eenvoudige leven. Via zijn broer, een welgeleerd man, komt hij in aanraking met meneer Schoonbeke en een heel stel rijke figuren. Hoe meer hij met deze mensen omgaat, hoe ijdeler Frans Laarmans wordt. Je merkt het in de manier waarop hij tegen zijn vrouw en kinderen praat, maar vooral in zijn veranderende schrijfstijl. Hij gebruikt duurdere woorden en denkt neerbuigender over andere mensen. Vooral met zijn vrouw zie je in dit boek een duidelijke worsteling, eerst ziet hij haar als gelijke en als zijn geliefde. Wanneer hij “belangrijk” wordt, begint hij steeds geringschattender tegen haar te praten, maar tegelijkertijd beseft hij hoezeer hij haar nog steeds nodig heeft. Uiteindelijk “stort de kaastoren in”. Frans Laarmans was meer bezig met het inrichten van zijn kantoor en het bedenken van een passende naam, dan het werkelijk verkopen van de twintig ton kaas. Zoals alles, wil hij dit het liefste zo stil mogelijk houden en hij keert terug naar the shipbuilding company, waar hij met meer liefde dan ooit tevoren weer aan de slag gaat, tevreden met zijn normale bestaan.